IJs met een missie

Aan de basis van StOI staan Pim Heijster en zijn Peruaanse vrouw Luz Marina Benzunce. Sinds 2000 runnen Pim en Luz Marina in de Peruaanse stad Cajamarca, hoog in de Andes, een goedlopende ijszaak met de naam Heladeria Holanda. ‘Begonnen met twee werknemers en één verkooppunt, bestaat de heladaria thans uit een ijsfabriek, zes verkooppunten en een kleine veertig personeelsleden. Klik voor een bezoek aan de ijszaak hier: www.heladosholanda.com.pe

Vanuit het principe een (h)eerlijk product voor een eerlijke prijs, koppelen Pim en Luz Marina commerciële aan sociale doelen en innovatie aan duurzaamheid. Zo bestaat driekwart van hun personeel uit alleenstaande moeders en doven. De voor het ijs benodigde room en fruit (ruim 5000 kg per jaar) betrekken ze van lokale boeren die daar een faire prijs voor krijgen.

De op emancipatie en participatie gerichte aanpak van achtergestelde/kwetsbare groepen blijft niet onopgemerkt. Andere lokale ondernemers volgen voorzichtig hun voorbeeld van Helados Holanda.

In 2010 introduceert de Peruaanse overheid nieuwe wetgeving op het gebied van onderwijs aan gehandicapten, waaronder het concept van inclusief onderwijs: onderwijs waarbij leerlingen met een beperking zoveel mogelijk in het reguliere onderwijssysteem moeten worden opgevangen.

Klein probleem: er is geen extra budget voorhanden en ook geen methodologisch kader van waaruit dit moet worden begeleid.

Er zijn al met al nauwelijks voorzieningen voor mensen met een handicap. De regering waardeert de inzet van Pim en Luz Marina met enkele prijzen. Pim en Luz Marina willen hun aanpak graag verbreden en richten daartoe in 2010, samen met familieleden en vrienden de Stichting Oportunidades Iguales op.

In 2012 wordt in Peru de counterpart van de Stichting Oportunidades Iguales opgericht: de Asociación Holanda. Vanaf dit moment zal StOI bij de uitvoering van activiteiten in Peru nauw met de Asociación Holanda samenwerken

De beroemde Lonely Planet reisgids (8e editie, april 2013) heeft trouwens een mooie passage gewijd aan de Heladeria, die we je niet willen onthouden: ‘Don’t miss the tiny entrance on the town’s Plaza De Armas; it opens into a large Dutch-orange cafe selling what might be the best ice cream in northern Peru. The staff will shower you with samples of the 20 or so changing flavors, the best of which are local and regional fruits that the Dutch owner buys direct from family farms following a Fair Trade philosophy. In addition to the sweets, staff members are single mothers and the deaf, an ongoing social project started by the owner. It has locations at El Quinde Shopping Center and Los Banos del Inca as well.’  

Hoe het ooit is begonnen

Het was tijdens een vakantietrip die Jeroen Jansen samen met zijn vriend Bas Waayers in 2001 maakte dat ze in Peru een bezoek brachten aan Pim en Luz Marina en hun ijszaak Heladeria Holanda.

Pim maakt altijd wat tijd vrij als er mensen op bezoek komen om hen wat van de omgeving te laten zien. Toen hij hoorde dat Jeroen en Bas langs zouden komen, twee dove jongens uit Nederland, vond hij het leuk om hen iets van de dovencultuur in Cajamarca te laten proeven. Dat was makkelijker gezegd dan gedaan. Hij ontdekte dat doven nauwelijks zichtbaar waren in de lokale gemeenschap. Ze werden gediscrimineerd en weggestopt. Doofheid was iets om je voor te schamen. De enige plek waar doven zichtbaar waren, bleek de sociale werkplaats.

En zo ging Pim, met Jeroen en Bas, op bezoek bij de sociale werkplaats. Tot zijn verbazing zag hij vervolgens dat Jeroen en Bas -die de Spaanse taal niet machtig waren- in gebarentaal goed konden communiceren met de Peruaanse doven.

De directeur van de sociale werkplaats vroeg vervolgens of Pim, als ondernemer met een sociaal hart, geen arbeidsplek voor dove werknemers zou kunnen realiseren. Pim en Luz Marina werkten toen al met lokale boeren en met ongehuwde moeders als personeelsleden. Het was natuurlijk vreemd en vanuit Nederlands perspectief niet juist, dat doven die verder geen verstandelijke beperking hebben, op een sociale werkplaats hun dagen slijten, terwijl ze gewoon zouden kunnen werken. Maar dit was helaas wel de realiteit, in 2001.

Pim en Luz Marina gingen het experiment aan. Ze begonnen met één dove medewerker, Fani, die in de productie van de ijsbereiding ging werken. Dit ging zo goed, dat twee jaar later ook de man van Fani, Pedro in de ijszaak kwam werken.

De ijszaak is inmiddels uitgegroeid tot een bedrijf met dertig werknemers, onder wie zeven doven, die werkzaam zijn in de ijsproductie, de administratie en de keuken.

Goed voorbeeld doet goed volgen

Samen met hun dove werknemers, constateerden Pim en Luz Marina dat er veel meer zou moeten gebeuren om doven, en dan vooral dove kinderen en jongeren, uit hun isolement te halen. Doven moesten veel beter onderwijs krijgen, met aandacht voor gebarentaal, ze moesten leren voor zichzelf op te komen, zich te organiseren.

Toen er in 2010 een nieuwe ijsfabriek werd gebouwd, ontstond het idee boven deze ruimte een dovenontmoetingsruimte te bouwen. Zo geschiedde. En zo ontstond een project, waaruit even later de stichting Oportunidades Iguales (Gelijke Kansen Peru) voortkwam.

Inmiddels zijn er wel tien bedrijven in Cajamarca en omgeving waar doven werkzaam zijn. Soms gaat dat heel goed, soms ook blijkt het lastig. Er is een dovenvereniging en er bloeit iets van dovencultuur op. Langzamerhand breekt het besef door dat je als dove wel degelijk een toekomst hebt, als je er zelf ook voor wilt gaan.

Sterker nog, in andere delen van Peru, waar doven het in het algemeen veel moeilijker hebben, is inmiddels ook bekend dat er in Cajamarca kansen liggen. Om deze reden komen er nu zelfs doven uit andere regio’s richting Cajamarca. Dit is natuurlijk bijzonder, en op zichzelf een compliment, maar eigenlijk niet wenselijk. Cajamarca kan natuurlijk nooit het probleem oplossen hoe doven in Peru meer kansen krijgen. Het kan hooguit als rolmodel dienen in dit verband, maar dat moet dan wel op andere plaatsen navolging krijgen.

 

Beleidsplan

StOI werkt al jaren vanuit een meerjarenbeleidsplan waarin we, in nauw overleg met onze Peruaanse counterpart Asociacíon Holanda, onze plannen en partners voor de aankomende jaren definiëren. We hebben dat voor het eerst gedaan in de periode 2014-2016, 2017-2019 en thans voor de periode 2020-2025. Ons bestuurslid Julia van Grinsven houdt zich het meest nadrukkelijk bezig met het huidige en het toekomstige beleid en de afstemming tussen wat StOI doet en voornemens is en wat er in Peru gebeurt vanuit de Asociacíon Holanda. Zij gaat daartoe periodiek ook op werkbezoek naar Cajamarca, meest recent in 2021.

Fondsenwerving, beheer & besteding van vermogen

De gelden die StOI verwerft komen binnen via:

  • Het vriendennetwerk van StOI (een wisselende groep van 60 tot 100 begunstigers die jaarlijks minimaal 20 euro aan StOI overmaken. Zij ontvangen tweemaal per jaar de StOI-nieuwsbrief met updates over het project).
  • Donaties. Dit kan variëren van de opbrengst van een fancy fair of een feest waarbij geld is ingezameld voor een goed doel, in dit geval StOI, tot bijdragen uit erfenissen en collectes die in kerken zijn gehouden.
  • Bijdragen van instellingen. StOI werkt in toenemende mate samen met projectfinanciers. Een voorbeeld hiervan is het project dat we samen met Kentalis en Edukans de afgelopen jaren hebben uitgevoerd. Recent zijn er verkennende gesprekken door het StOI-bestuur gevoerd met de Duitse GLS Treuhand, een grote speler in Duitsland die al banden heeft met onze zusterinstelling Asociación Holanda in Cajamarca, Peru. Mogelijk dat daar op termijn ook een deelproject uit voortvloeit. Een belangrijke financier voor StOI de afgelopen jaren is het Global Durability Fund geweest.

Het vermogen van StOI bestaat puur uit liquide middelen die op korte termijn beschikbaar zijn voor de stichting. StOI heeft verder geen beleggingen of langdurige verbintenissen.

Jaarlijks maakt StOI, conform onze doelstelling, een bedrag over naar de zusterstichting Asociación Holanda in Cajamarca, Peru. Deze stichting beschikt in Peru over een vergelijkbare status als ANBI, daar APCI geheten. Het bestuur van Asociación Holanda ziet toe op een correcte besteding van de gelden aldaar.

 

 

Wordt vriend(in) van StOI!

Je bent al vriend(in) van onze stichting door een jaarlijkse storting van minimaal 20 euro op bankrekening
NL 74 ABNA 057.98.37.777 t.n.v. StOI te Amstenrade.
Extra giften zijn natuurlijk altijd welkom.

Kleintjes krijgen gebarenles